Hans van Duijn Oud-voorzitter/NPB-erelid

Politie en drugsbeleid: zelf blijven nadenken!

Hoe kan een (oud-)politieman pleiten voor een ander drugsbeleid dan het regeringsbeleid? Je voert als politie toch gewoon de wet uit en denkt daar verder niet over na? In 2011 kreeg ik die vraag tijdens een debat voorgelegd door de toenmalige burgemeester van Tilburg. Deze hardliner in de strijd tegen drugsgebruik vond het kennelijk raar dat (oud-)politiemensen zich ook kunnen afvragen of we met zijn allen wel goed bezig zijn. Wat mij betreft zei hij daarmee vooral veel over zijn eigen bekrompenheid.

Even voor de duidelijkheid: ik ben geen gebruiker van illegale drugs, geen producent en erin handelen doe ik evenmin. Ik ben ook geen pleitbezorger van het recreatieve gebruik van (nu nog) illegale drugs. Ik heb nooit drugs gebruikt en ben dat ook niet van plan, ook niet als het legaal zou worden.

Maatschappelijk belang
Maar als lid van deze samenleving heb ik wel degelijk belang bij een ander beleid. Allereerst vind ik dat iedereen die daartoe in staat moet worden geacht in hoge mate zelf over zijn lichaam en gezondheid moet kunnen beslissen. Daarnaast wil ik af van de huidige drugscriminaliteit, die het onvermijdelijke gevolg is van de huidige politieke opstelling (verbod en repressie) tegenover het binnenlandse recreatieve gebruik van drugs.

Drugsgebruik in de ban
Die drugscriminaliteit – met haar funeste gevolgen voor de veiligheid in onze samenleving – hebben we helemaal zelf gecreëerd. En met ‘we’ bedoel ik dan Amerika, de drijvende kracht achter alle drugsverboden. In 1953 namen de Verenigde Naties op initiatief van de Verenigde Staten een verdrag aan dat alle drugs voor recreatief gebruik in de ban deed. In de jaren daarna werd de lijst met verboden drugs telkens weer uitgebreid. Ook Nederland tekende het verdrag en verplichtte zichzelf daardoor de repressieve houding ten opzichte van drugsgebruik in eigen (straf)wetgeving na te leven.

Kijkend naar deze eerste fase zou je wellicht nog begrip kunnen opbrengen voor de ‘goede’ bedoeling (het dienen van de volksgezondheid). Er was toen nog geen sprake van een war on drugs; drugsgeweld was bij lange na nog niet aan de orde. Maar langzamerhand – vanaf begin jaren zeventig – verhardde de onderdrukking en werd het middel erger dan de kwaal.

Fors geweld zonder resultaat
Wie in de geschiedenis duikt, ontdekt hele pijnlijke zaken. In zowel Midden- en Zuid-Amerika als in Azië werd geprobeerd de productie van coca en papaver tegen te gaan door het gebruik van fors geweld door leger, politie en paramilitaire groepen, inclusief gif spuiten, bombarderen en andere mensenrechtenschendingen op grote schaal. Vele onschuldige burgers lieten daarbij het leven en wat was het resultaat? Woekerende corruptie tot op het hoogste niveau, met zware wapens uitgeruste criminele drugsbendes en door drugs gefinancierde politieke strijd. Het gebruik en de prijzen van drugs bleven nagenoeg onveranderd. Een drugsvrije wereld na zoveel bloedvergieten? Ammehoela!

Vragen om ellende
In de jaren zeventig en tachtig voerde Nederland ten aanzien van drugsgebruik een opvallend tweesporenbeleid. Aan de ene kant gedoogden we als eerste land op de wereld het recreatieve gebruik van cannabis en lanceerden we spuitomruilprojecten voor drugsgebruikers om de verspreiding van hiv tegen te gaan. Tegelijkertijd bleef de achterdeur van de coffeeshops gesloten. Je mocht er uiteindelijk wel maximaal vijf gram cannabis per dag kopen, maar de coffeeshop moest dat illegaal (laten) verbouwen en illegaal naar binnen brengen. Je wordt niet vervolgd als je maximaal vijf plantjes in een potje hebt staan voor eigen recreatief gebruik, maar ze worden wel in beslaggenomen als de politie ze aantreft. Dat is vragen om ellende.

Tijdens het NPB-congres in Assen was Hans van Duijn op eigen titel aanwezig met een informatiestand over de beweging LEAP Europe/NL.

Kiezen voor overheidsregulering
In de afgelopen dertig jaar zijn we afgegleden naar steeds meer repressie, almaar hopend en wachtend op het moment dat we daardoor de productie, de distributie en het gebruik eindelijk onder controle zouden krijgen. Helaas, dat moment is niet gekomen en het zal ook niet komen. Het gebruik van drugs blijkt weinig gevoelig te zijn voor repressief beleid.

Er zijn dan ook landen die op basis van dit inzicht de strafrechtelijke onderdrukking loslaten en ervoor kiezen het gebruik van (sommige) drugs te reguleren vanuit gezondheidsperspectief. Landen als Uruguay, Canada, Portugal en Zwitserland. Zij melden dat het drugsgebruik per individu vervolgens nauwelijks toeneemt en het drugstoerisme evenmin. Wel leidt de nieuwe aanpak tot minder criminaliteit en tot minder verslaving.

Beter voor bijna iedereen
Goed voorbeeld doet goed volgen? Het is hoog tijd dat ook Nederland en andere landen kiezen voor een verantwoord drugsbeleid. Een benadering waarin niet langer het strafrecht leidend is, maar de uitwerking op de volksgezondheid. Dat is beter voor bijna iedereen. Zijn we daarna van alle (drugs)criminaliteit af? Zeker niet! Criminelen zullen blijven zoeken naar wegen om mensen te verleiden en hun zwakheden uit te buiten. Maar het in Nederland opzetten van een nieuwe markt met een massa klanten zal dan heel moeilijk worden. Dat is winst voor de samenleving.

Een ervaringsdeskundige aan het woord horen? BEKIJK DEZE VIDEO. Je ziet daarin voormalig drugsfighter Neil Woods, een collega uit Engeland. Hij bracht door levensgevaarlijk undercoverwerk een bende van 96 personen naar binnen. De uitwerking daarvan op de drugsmarkt in zijn deel van de wereld? Een verstoring van slechts twee uur. De een zijn dood is de ander zijn brood.

LEAP Nederland
Ik hoop dat zijn verhaal je ertoe aanzet om je (GRATIS) aan te sluiten bij LEAP Nederland, onze eigen tak van het internationale Law Enforcement Action Partnership. LEAP is een beweging die zich inzet voor het beëindigen van de zinloze, hopeloze, uitzichtloze, geld, tijd en mensen verslindende war on drugs. Steun de normalisering van het drugsbeleid. Een politiek doel dat ook voor politiemedewerkers van groot belang is! LEAP Nederland is deze zomer opgericht en heeft vooralsnog als uitvalsbasis een pagina op LinkedIn.

Onder de radar blijven
Voor dienders die de beweging wel willen steunen maar niet bekend willen worden, bestaat de optie om onder de radar ‘stealth-supporter’ te worden. Dat kun je in werking zetten door een mailtje naar LEAP-NL@proton.me. Gegarandeerd honderd procent vertrouwelijk!