Intensievere samenwerking bonden: andere route vereist
Een intensievere samenwerking tussen de vier Nederlandse politiebonden is niet te realiseren door deze verenigingen onder te brengen in een stichtingsstructuur. Dat is de uitkomst van het onderzoek dat de afgelopen maanden is uitgevoerd door projectleider Caroline Bonekamp en vier kwartiermakers – kaderleden van de bonden, namens de NPB Jorieke de Mol van Otterloo.
Zoals bekend bouwen de dagelijkse besturen van de politiebonden (de NPB, ACP, ANPV en Equipe) al sinds 2019 aan een intensievere samenwerking. De eerste stap was de gezamenlijke aanschaf door de NPB en de ACP van een kantoorgebouw in Baarn. Daarna volgden de overstap naar een gezamenlijke ledenwerving op de politiescholen, de oprichting van een gezamenlijk opleidingsinstituut en structureel beleidsoverleg tussen de dagelijkse bestuurders van de bonden.
In het voorjaar van 2023 presenteerde projectleider Bonekamp de uitkomst van haar onderzoek naar de juridische mogelijkheden om de samenwerking verder uit te bouwen. Dat waren er volgens haar drie:
* een samenwerkingsovereenkomst;
* een stichtingsmodel;
* een fusie.
Stichtingsmodel
Het stichtingsmodel leek het meest aan te sluiten op de door besturen geformuleerde uitgangspunten. Dat waren onder andere het in eerste instantie blijven voortbestaan van de huidige verenigingen en hun status als onderhandelingspartner van de werkgever op het gebied van de collectieve arbeidsvoorwaarden, de optie om kapitaalreserves buiten het samenwerkingsverband te houden en de mogelijkheid om op relatief eenvoudige manier ook weer uit dat verband te kunnen stappen.
De stuurgroep (bestaande uit alle bezoldigde bestuurders van de vier politiebonden) besloot dan ook dat dit model verder uitgewerkt moest worden. Naast projectleider Bonekamp werden in het voorjaar 2023 vier kwartiermakers aangezocht (één kaderlid per bond) om het stichtingsmodel praktisch (= juridisch) handen en voeten te geven.
Juridisch niet haalbaar
Vorige week werd tijdens een gesprek met de ingeschakelde notaris duidelijk dat het wettelijk niet mogelijk is om het stichtingsmodel te combineren met een geloofwaardige vorm van ledendemocratie. Daarmee werd deze route naar een intensievere samenwerking tussen de politiebonden alsnog een onbegaanbaar pad – niet in de laatste plaats voor de NPB.
Welk van de twee overgebleven routes is nu het meest verstandig? Een factor van belang is dat inmiddels ook een aantal financiële vraagstukken rondom de samenwerking is opgedoken, die eerst nadere aandacht en voor alle partijen duidelijke en acceptabele oplossingen vereisen.
Samenwerkingsovereenkomst
Mede gezien die ontwikkeling hebben projectleider Bonekamp en de vier kwartiermakers de besturen geadviseerd het ambitieniveau voor 2024 te verlagen en als eerstvolgende juridische stap het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst te nemen.
Dat maakt het praktisch mogelijk de intensivering van de samenwerking op bepaalde punten te laten doorgaan en voor het uitwerken van andere aspecten de benodigde tijd te nemen. Op termijn zou daardoor alsnog de door de besturen beoogde uitkomst – één politiebond voor geheel Nederland – gerealiseerd kunnen worden.
De bestuurders van de bonden gaan de nieuwe stand van zaken en de te nemen vervolgstap bespreken met hun hoofd- of bondsbestuur. Dat gebeurt op basis van de rapportage van de projectleider en kwartiermakers. Over enkele weken zal er naar verwachting meer te melden zijn over de verdere uitwerking van de samenwerking tussen de politiebonden in 2024.
