Hans van Duijn Oud-voorzitter/NPB-erelid

Drugshysterie bij de politietop

‘Wij accepteren niet dat politiemensen in hun vrije tijd soft- of harddrugs gebruiken, want daardoor houd je een crimineel systeem in stand.’ Aldus de korpsleiding van de Nationale Politie in het vakblad Blauw van december 2022, bij monde van het hoofd van de afdeling Veiligheid, Integriteit en Klachten (VIK). Zo’n uitspraak lijkt logisch – dienders moeten misdaad bestrijden en niet steunen – maar het is toch echt een valse voorstelling van zaken.

Laten we even uitgaan van de Nationale Drugs Monitor 2021. In dat jaar gebruikten circa 1.080.000 volwassenen in ons land cannabis. Dat is 7,8 procent van de volwassen bevolking. Onder jongeren lag het gebruikerspercentage aanmerkelijk hoger: bijna 27 procent.  Als al deze gebruikers hun cannabis halen in een coffeeshop, dan doen ze niets crimineels. Een coffeeshops is een door de overheid mogelijk gemaakte verkoopomgeving. Tegenwoordig zijn het er minder dan 600.

Aankoop geen probleem
De enige voorwaarde om in een coffeeshop inkopen te mogen doen is dat je 18 jaar of ouder bent. Voor de rest wordt niemand een strobreed in de weg gelegd. Ministers, parlementariërs, conducteurs, artsen, timmerlieden, wethouders en raadsleden, onderwijzers, dienders, boa’s, leden van de VVD, het CDA, de PvdA of de ChristenUnie: iedereen mag een coffeeshop in om daar een cannabisproduct te kopen. En over die boodschappen wordt keurig belasting betaald, dus ook op dat punt is er geen sprake van misdadigheid die in stand wordt gehouden.

Productie en aanlevering verboden
Er zijn maar twee schakels in de drugsconsumptie ‘wettelijk verboden’ (oftewel: crimineel) en dat zijn de productie van drugs en de levering aan coffeeshops. En dat is niet omdat deze werkzaamheden tegen een of andere natuurwet ingaan. Dat komt doordat regering en parlement ooit de politieke keuze hebben gemaakt deze activiteiten als misdaad te bestempelen (criminaliseren) en weigeren dat kortzichtige besluit terug te draaien.  

Voedingsbodem criminaliteit
Het zijn dus niet de drugsgebruikers die een crimineel systeem in stand houden, maar de Nederlandse politici. Een verbod op de productie en aanlevering van drugs schept immers automatisch een voedingsbodem voor een rendabele misdadige bedrijfstak.

Drugsgebruik uitbannen
De reden voor het verbod is zogenaamd de volksgezondheid. Als de productie en de aanlevering van drugs maar voldoende worden vervolgd en bestraft zal het drugsgebruik verdwijnen of sterk teruglopen. Dat is goed voor de volksgezondheid. Is dat zo? Hoeveel doden door cannabisgebruik worden er jaarlijks in ons land geregistreerd? NUL, zero, nada. Maar zelfs al zouden dat er tien of twintig zijn, dan staat dat nog niet in verhouding tot het aantal sterfgevallen door het gebruik van alcohol of tabak.

Jaarlijks overlijden in ons land naar schatting 1.800 personen door alcohol en ruim 19.000 door tabak. Toch is er geen politicus die het in zijn hoofd zal halen om de productie en aanlevering van deze stoffen strafbaar te stellen om de volksgezondheid te bevorderen.

Keuzes op basis van feiten
Begrijp me goed: ik ben me ervan bewust dat het gebruik van cannabis niet (voor iedereen) zonder risico’s is. Ik ben ook helemaal geen pleitbezorger voor het gebruik van soft- of harddrugs. Ook zit ik niet te wachten op een aanvullend wettelijk verbod op de productie en aanlevering van tabak of alcohol. Aan het begin van de 20-ste eeuw heeft men in Amerika zo’n ‘drooglegging’ uitgeprobeerd. Het verbod bleek zinloos en leidde alleen maar tot meer drankmisbruik en ernstige criminaliteit.

Waar ik wel voor pleit zijn eerlijke, op feiten gebaseerde politieke keuzes als het gaat om misdaadbestrijding én het politiek garanderen van een zo groot mogelijke individuele zelfbeschikking over lichaam en geest.

Internationale afspraken
In discussies onderbouwen politici het huidige rigide drugsbeleid vaak met het argument dat het internationale recht geen ruimte biedt voor versoepeling. Flauwekul! Al gezien in hoeveel landen en staten cannabis en ook andere drugs inmiddels zijn gedecriminaliseerd – juist in het belang van de volksgezondheid? Wordt er daardoor meer gebruikt? Nauwelijks. Eerlijk gezegd variëren de getallen nogal, afhankelijk van tijd en plaats. Her en der loopt het gebruik zelfs terug. En de misdaad? Bij een sluitende decriminaliseringsaanpak neemt die (op den duur) af.

Ernstige verwarring
De argumenten om niet te decriminaliseren zijn sleets en vals. Typerend: in het interview in Blauw noemt het hoofd VIK het gebruik van soft- of harddrugs net zo verwerpelijk als dronken achter het stuur van een auto plaatsnemen. Dat duidt toch op ernstige verwarring. Die bestaat ook over het gebruik van het bekende uitgaanspilletje Ecstacy. Gebeurt dat verstandig en zonder optopping met alcohol, dan leidt dat meestal niet tot problemen. Zelfs met cocaïne is dat het geval.

Ongeschikt voor politiewerk?
Stel dat er zo’n 3.000 dienders bij de politie cannabis gebruiken. (Het zullen er vermoedelijk wel minder zijn). Houden die dan een crimineel systeem in stand, waar nog eens 1.077.000 andere Nederlanders gebruik van maken? Wie weet kweken ze hun vijf plantjes wel helemaal zelf en doen ze nooit inkopen bij een coffeeshop. Nog belangrijker: zou dat gebruik ze per definitie ongeschikt maken voor het politiewerk? Zouden degenen in de top van de politie die dat serieus vinden hun bovenkamer eens willen laten inspecteren?

Fata morgana
Misschien levert dat nieuwe ruimte op voor het inzicht dat het huidige criminele drugssysteem uitsluitend in stand wordt gehouden door de politiek. Het is onbegrijpelijk dat nog altijd niet wordt geaccepteerd dat een succesvolle strafrechtelijke ‘drooglegging’ een fata morgana is.

Hoeveel partijen drugs er inmiddels ook zijn onderschept en hoeveel drugsbaronnen gearresteerd of afgeknald: de volksgezondheid is er niets mee opgeschoten en de veiligheid van burgers ook niet. Sterker nog: de veiligheid van burgers is er alleen maar op achteruit gegaan door de enorme politiecapaciteit die voor ‘drugsbestrijding’ wordt ingezet en dus niet beschikbaar is voor meer relevant politiewerk.

------------------------

P.S. In de zomer van 2022 is LEAP Nederland opgericht, onze eigen tak van het internationale Law Enforcement Action Partnership. Een in Amerika gestarte beweging die zich inzet voor het beëindigen van de zinloze, hopeloze, geld, tijd en mensen verslindende war on drugs. Een politiek doel dat ook voor politiemedewerkers van groot belang is! Wil je deze beweging steunen - al dan niet anoniem? Meld je aan op de LEAP Nederland-pagina op LinkedIn of stuur een (vertrouwelijk) mailtje naar LEAP-NL@proton.me