Politie- en vakbondsman in hart en nieren
De tekening op de wand in het Huis van Veiligheid vertelt eigenlijk zijn vakbondsverhaal. Op het startpunt met de naam van voorzitter Anton Mud had ook ‘Dirk van Oostaijen’ kunnen worden toegevoegd. ‘In kleinere letters’, voegt de NPB-veteraan er meteen aan toe. Persoonlijk denk ik dat de wand wel een heel stuk verhoogd moet worden. Al pratend tekent mijn gesprekspartner er namelijk heel wat lijntjes bij.
De ontmoeting in zijn Haagse woning borduurt logischerwijs voort op een eerdere kennismaking bij het afscheid van Jan Struijs. Daar weet Dirk al te boeien met zijn nevenactiviteiten bij de politie. De 70-plusser blijkt zich als politievrijwilliger over cold cases te buigen. “Dan spit ik oude dossiers door om te kijken of er zaken over het hoofd zijn gezien”, vertelt hij. En merkt hij nog op: “Alsof ik steeds een politieroman mag lezen.”
Cold cases
Die uitspraak in het feestgedruis weet hij later te nuanceren. ‘Het zijn behoorlijk dikke dossiers en je hebt het natuurlijk wel over echte mensen’, vult hij aan. Dit vrijwilligerswerk met cold cases sluit trouwens helemaal aan op zijn vroegere werk bij de recherche. Althans, op een deel ervan. Wie met Dirk aan de praat raakt, komt er in elk geval achter dat hij zijn werk wel op heel veel verschillende vlakken heeft uitgevoerd. ‘Alleen met fraude heb ik me nooit beziggehouden. Maar voor de rest heb ik zo’n beetje alles gedaan.’
Pionier in de IT
Zo blijkt hij een van de pioniers in de IT te zijn geweest. Waarbij er zelfs computerprogramma’s van zijn hand in gebruik werden genomen. Terwijl hij ‘maar gewoon’ bij de Haagse gemeentepolitie is begonnen. ‘Heel vaak kwam ik er na wat jaren achter dat een andere functie ook weer leuke kanten had. Alhoewel ik er eigenlijk nog niks van af wist, zoals van automatisering. Dat heb ik me met cursussen en boeken eigen gemaakt. En het programmeren ging me dus ook goed af. Zo goed dat mijn programma’s, bijvoorbeeld voor de veiligheidsdiensten - de Wet op de weerkorpsen - echt werden gebruikt door de politie.’
Overtuigd vakbondslid
Dat Dirk een aanpakker was, blijkt zeker ook uit zijn inzet voor de vakbond. ‘Ik ben ergens begin jaren zeventig meteen lid geworden. Dat actief opkomen voor de belangen van mensen - en in dit geval dus voor de collega’s - zit gewoon in mijn bloed. Dat heb ik altijd gehad. Daarom hoefde ik ook niet lang na te denken over het lidmaatschap van de NPB’, vertelt hij. Hij stond dan ook steeds paraat voor de acties die in de loop van de tijd de revue passeerden. ‘Ik weet zelfs nog uit de begintijd over een demonstratie hier in Den Haag. Op een gegeven moment dacht een taxi dat ie wel dwars door die massa geüniformeerde en bewapende politiemensen kon gaan. Door de slagen met de wapenstok leek zijn dak wel een wasbord.’
Veranderingen
Dat soort acties en demonstraties zijn niet meer van deze tijd, weet hij. ‘De mentaliteit van jonge politiemensen nu is heel anders. Het politiewerk is geen roeping meer, geen baan voor het leven. Voor veel jongeren is het gewoon een van de banen in hun leven. Ze stappen heel gemakkelijk over naar een totaal andere sector’, denkt Dirk. Waarmee hij trouwens niet wil oordelen. ‘Het is gewoon een constatering. Voor de NPB is het zaak om op die veranderingen in te spelen. Want de bond is nog steeds heel erg populair binnen de politie. We hebben een hoge dekkingsgraad. Alleen de achterliggende motieven zijn gewoon veranderd.’
In hart en nieren
Hij blijft zelf in elk geval een politie- en een vakbondsman in hart en nieren. Vandaar dat hij ook meteen als politievrijwilliger aan de slag is gegaan. En zijn NPB-lidmaatschap zegt hij ook zeker niet op. Verder zingt hij nog zoveel mogelijk mee in het Haagse politiekoor. Laatst hadden ze bijvoorbeeld nog een heel mooie uitvoering in de kerk met een solist. ‘Het wordt door mijn ziekte wel een stuk lastiger. Ik ben gewoon veel eerder moe. Dat merk ik ook heel goed bij het doorspitten van die cold cases. Maar binnenkort ga ik mijn tanden er toch weer in eentje zetten.’
Bij het afscheid wil hij me nog iets persoonlijks op het hart drukken. ‘Laat regelmatig je psa-waarde controleren. Dat is maar een klein iets dat je bij de huisarts kunt regelen. Het kan zo belangrijk zijn voor het tijdig ontdekken’, besluit Dirk met een ernstige uitdrukking op zijn gezicht. Om me daarna weer vriendelijk lachend uit te zwaaien vanuit de deuropening.